Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Menu
Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Dla zdrowia człowieka najkorzystniejsze są nieprzetworzone produkty, charakteryzujące się wysoką gęstością odżywczą, np. surowe owoce i warzywa. Gotowanie, mrożenie czy smażenie wpływa niekorzystnie na witaminy i minerały wchodzące w ich skład. Nie oznacza to jednak, że z diety musimy wyłączyć wszystkie przetworzone produkty – byłoby to zresztą trudne do osiągnięcia. Co to jest przetworzona żywność i jak wpływa na nasze jelita? Czy rzeczywiście musimy z niej zrezygnować? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w dalszej części poradnika.
Z tego artykułu dowiesz się:
Żywnością przetworzoną możemy nazwać te produkty, które zostały poddane procesom przetwarzania, np. zostały ugotowane, usmażone, ukiszone lub zamrożone. Efektem jest zmiana ich właściwości – składu, struktury i smaku. Celem tego procesu jest przede wszystkim zwiększenie trwałości produktów, a główna korzyść z punktu widzenia konsumentów to skrócenie czasu potrzebnego do przygotowania posiłku. Na sklepowych półkach można z łatwością znaleźć dania, które wystarczy jedynie podgrzać. Część z nich nadaje się również do bezpośredniego spożycia.
Klasyfikacja żywności przetworzonej – przykłady według NOVA:
Produkty przetworzone cechują się zwykle mniejszą zawartością witamin i składników mineralnych, co nie musi automatycznie oznaczać, że są bezwzględnie niezdrowe. Żywność minimalnie przetworzona nadal może zawierać sporo substancji odżywczych. Najlepszym przykładem są suszone owoce (m.in. daktyle, śliwki, żurawina), które stanowią źródło witamin A, C, E, witamin z grupy B oraz potasu, magnezu i fosforu. Niektóre rodzaje przetwarzania żywności uznawane w klasyfikacji NOVA za minimalne mogą jednak doprowadzić do utraty części składników odżywczych, np. mrożenie produktów redukuje witaminę C nawet o 40%.
Szczególnie zły wpływ na zdrowie ma oczywiście żywność wysoko przetworzona. Nie zawiera ona w zasadzie żadnych wartości odżywczych, a w jej skład wchodzi sporo szkodliwych substancji konserwujących, barwników, spulchniaczy i sztucznych wzmacniaczy smaku. Najbardziej przetworzone produkty to m.in. słodycze, słone przekąski (chipsy, paluszki), zupy w proszku, gotowe sosy, płatki śniadaniowe, słodkie napoje gazowane, mrożone fast foody, parówki i pasztety. Ich częste spożywanie może doprowadzić do rozwoju wielu chorób przewlekłych, w tym otyłości.
W przypadku żywności wysoko przetworzonej sprawa jest oczywista – jej wpływ na mikrobiotę jelitową zawsze będzie negatywny. Dlaczego? Przede wszystkim zawiera ona niewiele składników stanowiących pożywkę dla pożądanych w jelitach mikroorganizmów, np. błonnika. Charakteryzuje się także dużą zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych i cukrów, które zaburzają różnorodność gatunkową mikrobioty. Efektem są m.in. problemy z metabolizmem.
Nie każda przetworzona żywność jest jednak zła dla układu pokarmowego człowieka. Przede wszystkim warto podkreślić pozytywny wpływ kiszonek, kefirów i jogurtów, które stymulują wzrost mikrobioty jelitowej i są źródłem naturalnych probiotyków. Bogate w błonnik pokarmowy są również pełnoziarniste makarony i grube kasze (np. pęczak lub gryczana), które przed spożyciem wymagają obróbki.
Żywność przetworzona stanowi nieodłączny element naszej diety i wbrew pozorom nie zawsze ma katastrofalne skutki dla organizmu. Świeże i naturalne produkty są jednak najlepszym źródłem substancji odżywczych, dlatego powinny być uwzględnione w codziennym jadłospisie. Warto zupełnie zrezygnować z gotowych, wysoko przetworzonych produktów, których ładny i apetyczny wygląd jest zwykle efektem sztucznych konserwantów i barwników. Ich zdrowszą wersję możesz przygotować samodzielnie w domu, wykorzystując zdrowe techniki obróbki termicznej, np. gotowanie na parze lub duszenie.
Istnieje kilka sposobów przetwarzania żywności, a ich celem jest zwykle przedłużenie terminu przydatności do spożycia. Im większa ingerencja w produkt, tym mniej składników odżywczych będzie się w nim znajdowało. Wysoko przetworzona żywność nie daje naszemu organizmowi żadnych korzyści – nie stanowi pożywki dla mikrobioty jelitowej i nie dostarcza nam niezbędnych witamin oraz minerałów. Może z kolei doprowadzić do rozwoju wielu przewlekłych chorób, w tym otyłości czy nowotworów.
