Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Badanie NANOBIOME, dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszej technologii i innowacyjnego podejścia do identyfikacji materiału genetycznego bakterii, z jednej strony charakteryzuje ogólne środowisko jelit, z drugiej zaś strony dostarcza najbardziej szczegółowy obraz stanu mikrobioty. Raport wynikowy informuje między innymi o tym, jak wiele gatunków bakterii zasiedla jelita (jaka jest ich miara zróżnicowania) oraz które spośród nich są dominujące. W raporcie dodatkowo znajduje się wskazanie enterotypu, który najlepiej odzwierciedla zbiorowość bakterii o charakterystycznym rozkładzie. Dzięki temu możesz dowiedzieć się co sprzyja Twoim małym przyjaciołom, a co może powodować wszelkie reakcje niepożądane.
W dalszej części raportu znajduje się również bardziej szczegółowy opis zidentyfikowanych bakterii jelitowych. Na podstawie doniesień literatury badawczo-naukowej zostały wyłonione konkretne grupy bakteryjne, które bezpośrednio związane są z produkcją lub syntezą związków odgrywających ważne role dla organizmu (jak na przykład krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe), znane bakterie probiotyczne wspierające zachowanie prawidłowej bariery jelitowej, czy też bakterie związane z otyłością. Dzięki wyselekcjonowaniu takich specyficznych grup raport wynikowy dostarcza bardziej sprecyzowaną wiedzę o funkcjach jakie pełnią zidentyfikowane mikroorganizmy.
Przede wszystkim poziomu bakterii nie ustala się ilościowo – niemożliwe jest ich policzenie czy jakakolwiek inna forma jednoznacznego wskazania konkretnej liczby komórek. Nie umożliwia tego żadna technika badania. Wyniki testu NANOBIOME poddawane są analizie bioinformatycznej, podczas której ustalany jest procentowy udział każdej bakterii w ramach całego środowiska. Dodatkowo, oprócz procentowego udziału pojedynczych bakterii raport wynikowy wskazuje także udział wyselekcjonowanych grup bakteryjnych, które pełnią różnorakie funkcje w organizmie, na przykład bakterie odpowiedzialne za produkcję witamin B i K, czy też bakterie oportunistyczne, które w sprzyjających dla siebie warunkach mogą stać się chorobotwórcze dla organizmu. Dzięki temu pacjent dowiaduje się jakie są proporcje drobnoustrojów w jelicie – czy w całej społeczności zachowana jest odpowiednia równowaga i brak dominacji pewnych gatunków, a także jak liczne są bakterie mogące pełnić w organizmie istotne funkcje.
Raport wynikowy badania zawiera wskaźnik ogólnej różnorodności jelit, wskazanie enterotypu charakteryzującego środowisko bakteryjne, wskazanie udziału konkretnych grup bakteryjnych w ramach całego środowiska oraz podstawowe zalecenia i rekomendacje.
Indeks różnorodności jest miarą zróżnicowania gatunków bakterii w próbce kału. Informuje więc, jak wiele gatunków bakterii jest w niej obecnych (tzw. bogactwo gatunkowe) oraz jaka jest ich względna liczebność.
Mikrobiomy jelita można pogrupować w tak zwane enterotypy, czyli zbiorowości o charakterystycznym rozkładzie poszczególnych rodzajów bakterii. Podział na enterotypy pozwala zgeneralizować pewne właściwości mikrobiomów o podobnym składzie. Enterotyp kształtuje się w życiu niemowlęcym, a w życiu dorosłym jest raczej stabilny i związany jest długoterminowymi nawykami żywieniowymi. Nazwy enterotypów pochodzą od licznie występujących w danym enterotypie rodzajów bakterii: Bacteroides, Prevotella, Firmicutes i Ruminococcus. Czasami zdarza się, że mikrobiom wykazuje cechy dwóch enterotypów (rozkład występujących bakterii jest zbliżony do dwóch charakterystycznych zbiorowisk), wtedy określony zostaje również tzw. enterotyp towarzyszący.
Grupy bakteryjne zostały wyselekcjonowane na podstawie ich wpływu na najważniejsze funkcje organizmu człowieka np. bakterie probiotyczne, bakterie potencjalnie patogenne, bakterie produkujące poszczególne krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe i inne. Taki podział ułatwia interpretację i wysuwanie wniosków na temat roli spełnianych przez bakterie jelitowe obecne u danego pacjenta. Wszystkie te grupy przedstawiane są z łącznym udziałem procentowym w stosunku do całego zbiorowiska drobnoustrojów.
Zarówno indeks różnorodności jak i procentowe zawartości bakterii należących do opisanych grup przedstawiane są na tle utworzonej wcześniej bazy wyników charakterystycznych dla osób zdrowych zamieszkałych w Polsce. Umożliwia to nie tylko ocenę własnego profilu bakteryjnego jelita, ale przede wszystkim porównanie go do bogatej (i na bieżąco aktualizowanej) bazy reprezentującej różnorodność mikrobiomu osób zdrowych.
Wykres przedstawiający indeks różnorodności wskazuje zakres występowania wyników typowych dla osób zdrowych. Dzięki temu z łatwością można ocenić, czy dany wynik mieści się w poziomach wyznaczonych przez bazę odniesienia.
Procentowe zawartości bakterii należących do danych grup (np. bakterie chroniące barierę jelitową) przedstawiane są na wykresie pokazującym jak często dany wynik procentowy obserwowany jest wśród zdrowych mieszkańców Polski.
Raport zawiera także podsumowanie procentowego składu mikrobiomu na poziomie systematycznym typu oraz rodzaju, czyli kategoriach taksonomicznych opisujących duże grupy spokrewnionych bakterii.
Interaktywna przeglądarka mikrobiomu umożliwia dokładne obejrzenie składu mikrobiomu na wykresie kołowym na różnych poziomach taksonomicznych – od składu całej domeny Bacteria aż do poziomu gatunku, a także wyszukanie interesujących użytkownika bakterii po nazwie.