Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Coraz częściej słyszymy o probiotykach. Opanowały już one media i reklamy. Dostępne są w aptekach, drogeriach, ale i na półkach sklepowych. Czym natomiast są prebiotyki? I jaki wpływ mają one na nasz organizm? O tym więcej przeczytacie u nas!
Prebiotyki to niemożliwe do strawienia przez człowieka składniki żywności takie jak niektóre rodzaje błonnika, które selektywnie stymulują aktywność lub wzrost określonych bakterii. Prebiotyki mogą wpływać na wzrost probiotycznych bakterii z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus, produkcję korzystnych metabolitów, zmniejszenie populacji bakterii chorobotwórczych, a także wsparcie bariery jelitowej oraz układu odpornościowego.
Prebiotyki w połączeniu z probiotykami to synbiotyki. Połączenie tych dwóch form zwiększa tolerancję bakterii probiotycznych na niekorzystne warunki panujące w układzie pokarmowym (np. kwasowe środowisko żołądka) oraz przeżywalność, ze względu na lepsze odżywienie drobnoustrojów.
Do prebiotyków należą m.in.:
Prebiotyki umożliwiają modulowanie składu oraz funkcji mikrobioty. Bakterie są w stanie fermentować poszczególne rodzaje substancji prebiotycznych. Na przykład liczne mikroorganizmy z typów Actinobacteria, Bacteroidetes i Firmicutes, mogą fermentować fruktooligosacharydy i galaktooligosacharydy, a fermentacja skrobi zachodzi przy pomocy bakterii z rodzaju Bifidobacterium sp. i Ruminococcus. Niekiedy produktem ubocznym fermentacji konkretnego prebiotyku jest substrat dla innego mikroorganizmu, zwany krzyżowym karmieniem (ang. cross-feeding). Na przykład Ruminococcus bromii może rozkładać skrobię oporną, a kilka gatunków może wykorzystywać produkty fermentacji tej reakcji.
Głównymi bakteryjnymi produktami fermentacji prebiotyków są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, a mianowicie octan, propionian i maślan. Maślan jest kluczowym źródłem energii dla komórek nabłonka jelita, ma on również działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i wpływa na równowagę węglowodanową w organizmie. Natomiast kwas propionowy ma działanie przeciwzapalne, reguluje apetyt i kontroluje poziom glukozy we krwi, a kwas octowy zaangażowany jest w przemiany tłuszczu w organizmie i wpływa na regulację apetytu.
Badania wskazują także, że spożywanie prebiotyków powoduje modyfikację mikrobioty jelitowej, wpływając na wzrost bakterii rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus. Ponadto badania na otyłych szczurach, które spożywały prebiotyki wykazały spadek wzrostu mikroorganizmów chorobotwórczych, wśród typów Firmicutes i Bacteroidetes.
Prebiotyki modyfikują skład mikrobioty jelitowej również poprzez redukcję lipopolisacharydu. Jest to endotoksyna, stanowiąca składnik zewnętrznej błony komórkowej niektórych bakterii, która w trakcie infekcji staje się czynnikiem wywołującym akcję zapalną. Jej zmniejszone stężenie, zwiększa integralność bariery jelitowej i zapobiega metabolitom bakteryjnym, które przekraczają barierę, dostają się do krążenia i sprzyjają powstają ogólnoustrojowego zapalenia.
Prebiotyki, czyli składniki pokarmowe nie ulegające trawieniu, mają znaczny wpływ na mikrobiotę. Stymulują one wzrost probiotycznych gatunków bakterii oraz są substratem korzystnych metabolitów oraz wspierają barierę jelitową. Dlatego tak ważne jest, by pojawiały się one jak najczęściej w naszej diecie. Oprócz minimalnej porcji warzyw i owoców – 0,5 kg dziennie, warto urozmaicić dietę w produkty z pełnego ziarna, orzechy, nasiona, strączki, a także zioła lub przyprawy. Zapewni to wysokie spożycie korzystnych dla zdrowia prebiotyków.