Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej

Logo nanobiome

Preszczep mikrobioty jelitowej (inaczej przeszczep kału, FMT)

Przeszczep mikrobioty jelitowej (ang. faecal microbiota transplantation, FMT) to procedura medyczna polegająca na przeszczepieniu niewielkiej próbki kału od zdrowego dawcy. Każda próbka „zdrowego” kału zawiera tysiące dobroczynnych bakterii, które mogą poprawić stan zdrowia biorcy. Obecnie przeszczep kału zalecany jest w przebiegu leczenia ciężkiej, nawrotowej infekcji bakteryjnej jelita grubego wywołanej przez Clostridium difficile. Przeszczep pożytecznej, zdrowej mikrobioty może przywrócić równowagę mikrobiomu jelitowego.

grafika ilustruje przeszczep mikrobioty jelitowej. W jelicie znajdują się mikroorganizmy. Pula mikrobów zostaje przeniesiona z jednego srodowiska jelit do innego, aby wzbogacić to drugie.

Jak przebiega przeszczep kału?

Jelita każdego z nas są domem dla bilionów mikroorganizmów, które pełnią liczne funkcje w organizmie człowieka. Dobroczynne drobnoustroje, stanowiące część mikrobioty jelitowej, są odpowiedzialne m.in. za ochronę przed patogenami. Ekosystem jelitowy jest podatny na wiele czynników, które mogą zaburzyć jego kompozycję. Przeszczep kału, pochodzący od zdrowego dawcy to często skuteczny sposób na przywrócenie różnorodności biomu.

Istotnym elementem procedury przeszczepienia kału jest dobór zdrowego dawcy oraz zapewnienie odpowiedniego materiału. Po zgłoszeniu się ochotnika, konieczne są rygorystycznie badania, dzięki którym można się upewnić, że potencjalny dawca jest właściwy. Odpowiedni dawca:

  • Nie może stosować antybiotyków od min. 6 miesięcy
  • Nie ma obniżonej odporności
  • Nie cierpi na żadne przewlekłe zaburzenia żołądkowo-jelitowe np. nieswoiste zapalenia jelit
  • Nie jest narażony na inne choroby np. wywołane wirusem HIV, zakażenia difficile, wirusowe zapalenie wątroby, syfilis czy zakażenia pasożytami jelitowymi.

Kał musi również przejść dokładną analizę, by mieć pewność, że nie doszło do jakiegokolwiek przerostu bakteryjnego lub dysbiozy. Po zatwierdzeniu dawcy, kał wysyłany jest do laboratorium w celu przetworzenia, umożliwiającego odpowiednie przygotowanie do procedury przeszczepu. Mikrobiota kałowa może być dostarczana do przewodu pokarmowego biorcy na różne sposoby. Metody te mogą obejmować:

  • Kolonoskopię – polega na wprowadzeniu przez odbyt cienkiej rurki (kolonoskopu) do jelita grubego, przez którą dostarczać można równe substancje czy leki, w tym mikrobiotę kałową.
  • Endoskopię górną – polega na podaniu endoskopu wraz z kałem dawcy z ust lub nosa, przez przełyk do żołądka lub jelita cienkiego. Jest to jedna z alternatyw dla osób, które nie mogą poddać się kolonoskopii. Metoda ta ma jednak niższy wskaźnik powodzenia, ponieważ bakterie muszą przedostać się przez jelito cienkie, aby dotrzeć do jelita grubego.
  • Lewatywę – oznacza dostarczanie bakterii poprzez rurkę wprowadzoną do odbytnicy. Mikroflora kałowa może rozprzestrzeniać się z odbytnicy do okrężnicy bez ryzyka znaczącej zmiany środowiska, tak jak miałoby to miejsce w jelicie cienkim.
  • Kapsułkę doustną – tabletki do przeszczepiania kału zawierają odpowiednio przygotowaną, liofilizowaną, żywą mikrobiotę kałową dawcy. Kapsułki zaprojektowano tak, aby pozostały nienaruszone do momentu dotarcia do jelita grubego.

W jakim celu stosuje się przeszczep kału?

Przeszczep kału jest obecnie zalecany i ma udowodnioną skuteczność jedynie w leczeniu trwałego zakażenia C.difficile, jako że bakteria ta może wykazywać oporność na antybiotyki. Niektórzy pacjenci z zakażeniem C.difficile nie reagują na standardowe leczenie różnymi rodzajami antybiotyków. W przypadku osób z nawracającą infekcją oraz nieodpowiadających na standardowe leczenie, przeszczep kału może być skuteczny w leczeniu zakażenia i wiązać się z niskim odsetkiem kolejnych, nawracających infekcji. Niektórzy pacjenci mogą wymagać dwóch lub więcej zabiegów przeszczepu kału, aby osiągnąć poprawę.

Jednakże przeszczep kału może być też korzystny w przypadku wielu innych chorób. Jako, że mikrobiom jelitowy ma szeroki wpływ na organizm człowieka, przeszczep kału badany jest jako możliwa metoda leczenia wielu schorzeń, w tym:

  • Chorób zapalnych jelit, w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna
  • Zespołu jelita drażliwego
  • Otyłości i cukrzycy
  • Chorób wątroby
  • Alergii pokarmowych
  • Zaburzeń ze spektrum autyzmu
  • Depresji
  • Stwardnienia rozsianego
  • Chorób neurodegeneracyjnych.

Przeszczep kału - podsumowanie

Przeszczep kału jest uważany za bezpieczny i dobrze tolerowany przez pacjentów chorych na C.difficile, nawet przez dzieci. Większość działań niepożądanych ma związek ze sposobem dostarczenia przeszczepu i dotyczyć może dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Poważne działania niepożądane są rzadkie, ale mogą też wystąpić. Obejmują one np. zakażenie inną bakterią lub wirusem obecnym w kale dawcy, jeśli został nieodpowiednio przebadany i przetestowany. Standardowe ryzyko związane z kolonoskopią lub endoskopią, może wiązać się też z infekcją, krwawieniem lub perforacją wymagającą operacji.

Przeszczep mikroflory kałowej jest wciąż nową metodą leczenia zakażenia C.difficile. Ma jednak potencjał leczniczy w wielu chorobach i schorzeniach, dlatego konieczne są kolejne, liczne badania.

Koszyk0
Brak produktów w koszyku!
Kontynuuj zakupy
0