Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Menu
Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Pośpiech, goniące terminy i permanentny brak czasu – coraz częściej towarzyszą nam one w codziennym życiu. Z powodu zbyt wielu obowiązków, bardzo często stawiamy naszą dietę na ostatnim miejscu. Wtedy w ruch idą niezdrowe, szybkie przekąski i gotowce. Ale co na to nasza mikroflora jelitowa? Odpowiedź poznacie w naszym nowym artykule.
Dieta zachodnia (ang. western diet) charakteryzuje się spożywaniem produktów o niskiej wartości odżywczej przy jednoczesnej wysokiej kaloryczności. Głównymi cechami tego sposobu odżywiania się jest wysokie spożycie tłuszczów nasyconych, cukru i soli oraz niskie spożycie błonnika. W codziennym menu znajduje się znaczna ilość wysoce przetworzonych produktów, czerwonego mięsa, oczyszczonych węglowodanów, tłustego nabiału, słodyczy, gotowych przekąsek i dań. Osoby stosujące dietę zachodnią spożywają zazwyczaj niewiele warzyw, owoców, produktów z pełnego ziarna czy innych produktów roślinnych. Dlatego właśnie przy stosowaniu tego sposobu odżywiania, może dojść do licznych niedoborów witamin, składników mineralnych czy błonnika, który jest tak istotny dla kompozycji mikroflory jelitowej. Wiele badań wskazuje na ogromny wpływ diety zachodniej na zdrowie człowieka oraz ryzyko licznych chorób.
Stosowanie diety zachodniej stanowi rosnące zagrożenie dla zdrowia, przyczyniając się do zwiększonego występowania wielu chorób. Przede wszystkim wskazuje się związek diety z otyłością. Otyłość, jak i stosowanie diety w stylu zachodniej przyczynia się do zwiększonego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie, hiperlipidemię, bezdech senny lub niektóre rodzaje nowotworów. Osoby żywiące się przetworzonymi produktami doświadczają często podwyższonego poziomu glukozy we krwi, a także zaburzonego lipidogramu. Z powodu dużej ilości spożywanych dodatków do żywności oraz niskiego spożycia polifenoli, dieta zachodnia może wpływać na odporność oraz procesy zapalne w organizmie. Przetworzona żywność może również wpływać na zwiększone ryzyko chorób neurodegeneracyjnych i problemów z płodnością. Wpływ diety zachodniej również odbija się również piętnem na kondycji układu pokarmowego oraz mikroflory jelitowej.
Badania naukowe wskazują na wpływ poszczególnych składników obecnych w diecie zachodniej na barierę jelitową oraz mikroflorę. Wysokie spożycie cukrów prostych sprzyja zwiększeniu stosunku Firmicutes/Bacteroidetes i zmniejszeniu obecności korzystnych bakterii produkujących maślan, takich jak Lachnobacterium. Dodatkowo, wywołują one zwiększoną przepuszczalność bariery jelitowej, co może prowadzić do zwiększenia procesu zapalnego w organizmie i powikłań ogólnoustrojowych.
Nasycone tłuszcze są związane z dysfunkcją jelit i promowaniem przepuszczalności jelit. Wysokie spożycie tłuszczy nasyconych wiąże się z wyższym stężenia prozapalnych cytokin IFNγ, TNFα, IL-1β i IL-6, co przekłada się na powstawanie stanów zapalnych. Wszystkie te czynniki wpływają negatywnie na kompozycję mikrobioty jelitowej. Dieta zachodnia związana jest także z zaburzonym stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3. Zwiększone stężenie omega-6 sprzyja rozwojowi Enterobacteriaceae i Clostridia spp., prowadząc do środowiska prozapalnego.
Czerwone i przetworzone mięso zawiera podwyższone poziomy negatywnych składników, które zostały skorelowane z proliferacją enterocytów okrężnicy i zmianą bariery jelitowej. Dodatkowo odnotowano zmiany w Fusobacterium nucleatum, Streptococcus bovis/gallolyticus, Escherichia coli i Bacteroides fragilis. Obecność przetworzonej żywności w diecie, może wpływać na spadek stężenia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i pochodne indoli w jelicie, a także szczelności bariery jelitowej.
Kolejnym czynnikiem negatywnie wpływającym na jelita oraz mikroflorę jelitową jest sól. Jej zwiększona konsumpcja wpływa na zmniejszenie populacji Lactobacillus sp., co może być związane ze zmienioną produkcją krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Inne negatywnie dotknięte populacje obejmują Oscillibacter, Pseudoflavonifractor, Clostridium XIVa, Johnsonella i Rothia. Jednocześnie, zaobserwowano zwiększenie populacji innych gatunków, w tym Parasutterella spp. Erwinia genus, Christensenellaceae, Corynebacteriaceae, Lachnospiraceae i Ruminococcus, które mogą wyjaśnić niekorzystny wpływ diety bogatej w sól na organizm.
Pomimo, że niektóre dodatki można uznać za nieszkodliwe, coraz więcej badań wskazuje na negatywny wpływ dodatków do żywności na homeostazę jelit. Najczęściej badanymi dodatkami do żywności są sztuczne słodziki. Niskokaloryczne lub bezkaloryczne substancje słodzące, takie jak sukraloza, acesulfam K i aspartam nawet w niskich dawkach są związane z przepuszczalnością jelit, stanami zapalnymi i zmianami mikroflory jelitowej. Sprzyjają również redukcji pożytecznych bakterii np. Lactobacillus i Bifidobacteria wraz ze wzrostem bakterii chorobotwórczych np. z rodziny Enterobacteriaceae.
Stosowanie diety zachodniej niesie za sobą ogromne ryzyko zdrowotne. Jest to dieta bardzo często niedoborowa, obfitująca w tłuszcze nasycone, cukier oraz sól. Cechuje się niewielką różnorodnością i wysokim spożyciem produktów przetworzonych. Dlatego właśnie jej stosowanie jest ryzykiem otyłości czy licznych chorób metabolicznych. Dieta zachodnia nie pozostaje też obojętna dla jelit i mikroflory. Każdy składnik diety ma bezpośredni wpływ na zdrowie człowieka poprzez barierę jelitową, bakterie komensalne, a tym samym reakcje prozapalne lub przeciwzapalne. Z tych właśnie powodów, dieta zachodnia powinna być zastąpiona zbilansowanymi, zdrowymi posiłkami np. w stylu diety śródziemnomorskiej. Należy ograniczyć produkty przetworzone, na rzecz warzyw, owoców, strączków oraz chudego mięsa i nabiału. Dzięki tym zmianom, będzie można zmniejszyć ryzyko wielu chorób oraz wesprzeć mikroflorę jelitową.
