Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej

Logo nanobiome

Prebiotyki – co warto o nich wiedzieć?

Coraz częściej słyszymy o probiotykach. Opanowały już one media i reklamy. Dostępne są w aptekach, drogeriach, ale i na półkach sklepowych. Czym natomiast są prebiotyki? I jaki wpływ mają one na nasz organizm? O tym więcej przeczytacie u nas!

Czym są prebiotyki?

Prebiotyki to niemożliwe do strawienia przez człowieka składniki żywności takie jak niektóre rodzaje błonnika, które selektywnie stymulują aktywność lub wzrost określonych bakterii. Prebiotyki mogą wpływać na wzrost probiotycznych bakterii z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus, produkcję korzystnych metabolitów, zmniejszenie populacji bakterii chorobotwórczych, a także wsparcie bariery jelitowej oraz układu odpornościowego.

Prebiotyki w połączeniu z probiotykami to synbiotyki. Połączenie tych dwóch form zwiększa tolerancję bakterii probiotycznych na niekorzystne warunki panujące w układzie pokarmowym (np. kwasowe środowisko żołądka) oraz przeżywalność, ze względu na lepsze odżywienie drobnoustrojów.

Rodzaje i źródła prebiotyków

Do prebiotyków należą m.in.:

  • Fruktooligosacharydy – oligosacharydy roślinne, które są zapasowymi cukrami dla roślin. Związki te składają się z cząsteczek cukru prostego fruktozy przyłączonych do cząsteczki sacharozy. Produkty zawierające fruktooligosacharydy to np. szparagi, buraki, warzywa cebulowe, brukselki, jagody, maliny, otręby pszenne, soczewica czerwona, czerwona fasola czy pistacje.
  • Galaktooligosacharydy – to ulegające strawieniu przez człowieka oligosacharydy, które składają się z połączonych ze sobą cukrów galaktozy i glukozy. Najliczniej występują w nasionach roślin strączkowych, ale również w orzechach nerkowca, pistacjach, burakach czy dyni. Są również produkowane na skalę przemysłową i dodawane do produktów spożywczych czy żywności funkcjonalnej np. do mleka modyfikowanego.
  • Inulina – to polisacharyd, należący do fruktanów. Jest wytwarzana przez wiele rodzajów roślin jako forma magazynowania energii i zwykle znajduje się w korzeniach lub kłączach. Produkty bogate w inulinę to korzeń cykorii, szparagi, korzeń mniszka lekarskiego, topinambur, zielony lub suszony banan, jęczmień, pszenica oraz warzywa cebulowe.
  • Pektyny – to związki węglowodanowe z grupy polisacharydów i oligosacharydów występujące w ścianach komórkowych roślin. Pod względem odżywczym stanowią frakcję błonnika rozpuszczalnego. Wspólną cechą pektyn jest zdolność do tworzenia żeli w kwaśnych warunkach i dlatego mają zastosowanie w przemyśle spożywczym jako składniki zagęszczające i żelujące. Pektyny można znaleźć w wielu warzywach i owocach, należą do nich: wytłoki jabłkowe, skórki cytrusów, zielony groszek, zielona fasolka, kiwi, soczewica, buraki cukrowe, banany, kapusta, gruszki, śliwki i ziemniaki.
  • Arabinoksylan – jest polisacharydem roślinnym, zawierającym w swoim składzie arabinozę i ksylozę. Arabinoksylan pomaga w strukturalnym wzmocnieniu komórek roślinnych i służy jako element magazynujący kwasy fenolowe. Produkty bogate w arabinoksylany to przede wszystkim łupiny ziaren zbóż, takich jak pszenica, kukurydza, ryż, żyto, owies i jęczmień, ponadto siemię lniane i migdały.
  • Skrobia oporna – zaliczana do składników nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego. Jest ona oporna na działanie enzymów trawiennych. Przemiana części skrobi w produkcie w formę oporną powoduje obniżenie wartości kalorycznej oraz zmniejszenie indeksu glikemicznego potrawy. Produkty bogate w skrobię oporną to zielony (niedojrzały) banan,  biała i czerwona fasola, ciecierzyca, ziemniaki, otręby z owsa, otręby pszenne, jęczmień, żyto, zielona soczewica i brązowy ryż.

Jak działają prebiotyki?

Prebiotyki umożliwiają modulowanie składu oraz funkcji mikrobioty. Bakterie są w stanie fermentować poszczególne rodzaje substancji prebiotycznych. Na przykład liczne mikroorganizmy z typów Actinobacteria, Bacteroidetes i Firmicutes, mogą fermentować fruktooligosacharydy i galaktooligosacharydy, a fermentacja skrobi zachodzi przy pomocy bakterii z rodzaju Bifidobacterium sp. i Ruminococcus. Niekiedy produktem ubocznym fermentacji konkretnego prebiotyku jest substrat dla innego mikroorganizmu, zwany krzyżowym karmieniem (ang. cross-feeding). Na przykład Ruminococcus bromii może rozkładać skrobię oporną, a kilka gatunków może wykorzystywać produkty fermentacji tej reakcji.

 

Głównymi bakteryjnymi produktami fermentacji prebiotyków są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, a mianowicie octan, propionian i maślan. Maślan jest kluczowym źródłem energii dla komórek nabłonka jelita, ma on również działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i wpływa na równowagę węglowodanową w organizmie. Natomiast kwas propionowy ma działanie przeciwzapalne, reguluje apetyt i kontroluje poziom glukozy we krwi, a kwas octowy zaangażowany jest w przemiany tłuszczu w organizmie i wpływa na regulację apetytu.

 

Badania wskazują także, że spożywanie prebiotyków powoduje modyfikację mikrobioty jelitowej, wpływając na wzrost bakterii rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus. Ponadto badania na otyłych szczurach, które spożywały prebiotyki wykazały spadek wzrostu mikroorganizmów chorobotwórczych, wśród typów Firmicutes i Bacteroidetes.

 

Prebiotyki modyfikują skład mikrobioty jelitowej również poprzez redukcję lipopolisacharydu. Jest to endotoksyna, stanowiąca składnik zewnętrznej błony komórkowej niektórych bakterii, która w trakcie infekcji staje się czynnikiem wywołującym akcję zapalną. Jej zmniejszone stężenie, zwiększa integralność bariery jelitowej i zapobiega metabolitom bakteryjnym, które przekraczają barierę, dostają się do krążenia i sprzyjają powstają ogólnoustrojowego zapalenia.

Czy warto brać prebiotyki? – podsumowanie

Prebiotyki, czyli składniki pokarmowe nie ulegające trawieniu, mają znaczny wpływ na mikrobiotę.  Stymulują one wzrost probiotycznych gatunków bakterii oraz są substratem korzystnych metabolitów oraz wspierają barierę jelitową. Dlatego tak ważne jest, by pojawiały się one jak najczęściej w naszej diecie. Oprócz minimalnej porcji warzyw i owoców – 0,5 kg dziennie, warto urozmaicić dietę w produkty z pełnego ziarna, orzechy, nasiona, strączki, a także zioła lub przyprawy. Zapewni to wysokie spożycie korzystnych dla zdrowia prebiotyków.

Koszyk0
Brak produktów w koszyku!
Kontynuuj zakupy
0