Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby

Czym jest niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby?

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (ang. non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD) to termin określający szereg schorzeń spowodowanych gromadzeniem się tłuszczu w wątrobie, które nie są związane z wysokim spożyciem alkoholu. Wyróżnić można dwa typy schorzenia: niealkoholowe stłuszczenie wątroby (ang. non-alcoholic fatty liver, NAFL) i niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (ang. non-alcoholic steatohepatitis, NASH), które wiąże się z przewlekłym i postępującym stanem zapalnym.

NAFLD uważana jest za typową chorobę krajów zachodnich, uprzemysłowionych. Według statystyk może dotyczyć nawet 25% osób dorosłych. Choroba jest najczęściej diagnozowana w czwartej i piątej dekadzie życia, częściej u mężczyzn. Czynnikiem ryzyka rozwoju choroby jest nadwaga i otyłość, a także choroby cywilizacyjne, jak cukrzyca typu 2, insulinooporność, hiperlipidemia, nadciśnienie tętnicze czy zespół metaboliczny oraz siedzący tryb życia i nieprawidłowa dieta.

NAFLD we wczesnym stadium zwykle nie powoduje poważnych szkód w organizmie, jednak może prowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby, w tym np. marskości. Podwyższony poziom tłuszczu w wątrobie wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem poważnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie oraz choroby nerek. Jeśli jednak choroba ta zostanie wykryta i leczona na wczesnym jej etapie, można zmniejszyć ilość tłuszczu obecnego w wątrobie oraz poprawić stan narządu.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby rozwija się najczęściej w kilku etapach. Większość przypadków zatrzymuje się na pierwszym stadium choroby. Jeśli jednak nie zostanie ona odpowiednio zdiagnozowana i leczona, u niektórych pacjentów choroba może postępować i ostatecznie doprowadzić do uszkodzenia wątroby.

Główne etapy NAFLD to:

Proste stłuszczenie wątroby – zazwyczaj nieszkodliwe odkładanie się tłuszczu w komórkach wątroby, z którego większość chorych nie zdaje sobie sprawy, więc etap ten zazwyczaj diagnozuje się podczas badań przeprowadzonych z innego powodu lub badań profilaktycznych;
Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby – NASH, poważniejsza postać NAFLD, w której występuje stan zapalny wątroby;
Zwłóknienie – gdy utrzymujący się stan zapalny powoduje blizny wokół wątroby i pobliskich naczyń krwionośnych, ale wątroba nadal jest w stanie normalnie funkcjonować;
Marskość wątroby – najcięższy etap, występujący po latach zapalenia, podczas którego wątroba kurczy się, staje się bliznowata i grudkowata; uszkodzenie to jest trwałe i może prowadzić do niewydolności wątroby i raka wątroby.

Objawy i diagnostyka niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby

Zwykle NAFLD, w tym niealkoholowe stłuszczenie wątroby i niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, przebiega bezobjawowo. Czasami może się pojawić zmęczenie, osłabienie lub niespecyficzne bóle brzucha. Diagnostyka choroby opiera się zazwyczaj na:

badaniach laboratoryjnych krwi, w tym aktywności aminotransferaz ALT i AST, stężenia bilirubiny, glukozy, albumin czy pełnego profilu lipidowego
badaniach obrazowych wątroby np. USG lub tomografia komuterowa
badaniach histopatologicznych wycinka wątroby
ocenie stopnia zwłóknienia wątroby.

Leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby

Mimo że u większości osób z NAFLD nie występują poważniejsze objawy lub uszkodzenie organu, należy podjąć kroki w celu poprawy stanu zdrowia, by zapobiec pogorszeniu stanu wątroby. Obecnie nie ma leku na NAFLD, jednak leczenie farmakologiczne może być zalecane w przypadku schorzeń towarzyszących (np. cukrzyca typu 2, hiperlipidemia, nadciśnienie) lub powikłań.

Podstawą leczenia NADFL jest zatem zmiana stylu życia oraz odżywiania. Istotnym elementem jest regulacja masy ciała w przypadku chorych z otyłością lub nadwagą. Odpowiednio przeprowadzone odchudzanie, bazujące na aktywności fizycznej oraz zdrowej oraz zbilansowanej diecie redukcyjnej jest kluczowe w poprawie stanu wątroby oraz całego organizmu. W celu zmiany jakości diety, zaleca się:

Ograniczenie spożycia tłuszczów, które są bogate w kalorie i zwiększają ryzyko otyłości.
Zastąpienie tłuszczów nasyconych i trans tłuszczami nienasyconymi, zwłaszcza kwasami omega-3, które również zmniejszą ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.
Spożywanie produktów o niskim lub średnim indeksie glikemicznym – takich jak większość owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych. Produkty te wpływają na poziom glukozy we krwi w mniejszym stopniu niż produkty o wysokim indeksie glikemicznym, takie jak rafinowane zboża, napoje słodzone i słodycze.
Unikanie pokarmów i napojów zawierających duże ilości cukrów prostych, zwłaszcza fruktozy. Fruktozę można znaleźć w słodzonych napojach bezalkoholowych, napojach gazowanych czy słodyczach. Cukier stołowy, zwany sacharozą, podczas trawienia szybko ulega przemianie w glukozę i fruktozę, dlatego jest głównym źródłem fruktozy.
Unikanie lub całkowita rezygnacja ze spożycia alkoholu, który może dodatkowo uszkodzić wątrobę.

Dodatkowo u osób obciążonych NAFLD zalecane są regularne wizyty lekarskie oraz monitorowanie stanu wątroby oraz ogólnego stanu zdrowia. Pomoże to w obserwacji postępu bądź remisji choroby, monitorowaniu stanu otłuszczenia wątroby oraz ocenie ryzyka kolejnych etapów NAFLD. W przypadku występowania innych chorób cywilizacyjnych, konieczne jest także ich leczenie. W celu poprawy diety lub pomocy w redukcji masy ciała, pomocna będzie wizyta u dietetyka.

Kontynuuj zakupy