Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Każdego dnia w Twoich jelitach toczy się ciężka praca, niczym w fabryce – trwa sprawne trawienie pokarmów, wchłanianie ich do Twojego krwioobiegu i wydalanie ich poza organizm. Mikrobiota jelitowa to zgrany zespół, który czuwa nad sprawnością i bezpieczeństwem całego procesu. Jej zaangażowanie to jednak nie wszystko – kluczową kwestią dobrego działania Twoich jelit jest odpowiednia dieta. W dzisiejszym wpisie weźmiemy ją pod lupę.
Zacznijmy od podstaw – dieta to pochodzące z j. greckiego słowo oznaczające „sposób życia”, współcześnie odnoszone do sposobu żywienia. Dieta oparta jest na zasadach dietetyki i charakteryzuje się ustalonym pod względem jakości, ilości i urozmaicenia doborem pokarmów, dostosowanym do potrzeb danego organizmu. I choć jakiś czas temu kojarzona była głównie ze znaczeniami odchudzającymi, to dziś oznacza po prostu sposób żywienia – bez podziału na dobry czy zły.
Na to pytanie nie ma jednej dobrej odpowiedzi – w końcu każdy z nas prowadzi inny tryb życia (przykładowo – jada mięso lub jest na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej), ma różny stopień aktywności fizycznej i zmaga się z różnymi dolegliwościami. Dobra dieta to zdrowa dieta, czyli idealnie zbilansowana. Nie brakuje w niej żadnych składników odżywczych, jest również skrojona na miarę stosującej ją osoby. Oto kilka podstawowych zasad, którymi się cechuje:
Powiedzenie „jesteś tym, co jesz” czy stwierdzenie, że zdrowa dieta jest gwarancją zdrowych jelit, to niemałe truizmy, ale nie oszukujmy się – oba określenia doskonale opisują rzeczywisty stan rzeczy. I choć w teorii z pewnością każdy z nas zdaje sobie z tego sprawę, to ze stosowaniem zasad zdrowego żywienia w praktyce bywa różnie. Litry kawy, hot-dog z dużą ilością sosu zjedzony szybko w drodze do pracy, gotowe danie odgrzane w mikrofalówce i batonik na deser. Bywa, że jedynymi warzywami zjedzonymi danego dnia są surówki w kebabie albo pomidory na pizzy. Pośpiech, stres, przetworzone produkty, duża ilość tłuszczów i węglowodanów oraz mała ilość błonnika – zła dieta ma destrukcyjny wpływ na nasze jelita i powoduje w nich poważne zmiany chorobowe. Pojawiają się bóle brzucha, zaparcia lub biegunki, mikrobiota jest w kiepskiej kondycji i wymaga natychmiastowej interwencji – zarówno konsultacji z lekarzem, jak i wdrożenia zdrowych nawyków żywieniowych.
Do znudzenia będziemy powtarzać, że dieta ma ogromny wpływ nie tylko na kondycję naszych jelit, ale na cały organizm – w końcu nawet Hipokrates zauważył, że wszystkie choroby zaczynają się w jelitach. Nasza wewnętrzna fabryka działa najlepiej wtedy, gdy jest dogłębnie odżywiona i nieprzeciążona. Warto więc zrezygnować z cukru, z tłustych, przetworzonych i smażonych potraw, na stałe powinnyśmy również zaprzyjaźnić się z produktami bogatymi w błonnik i unikać przyjmowania antybiotyków, kiedy nie jest to konieczne. Sprzymierzeńcami zdrowych jelit są również probiotyki – najlepsze będą te naturalne, czyli:
Detoks organizmu to dobry sposób na pozbycie się z niego toksyn i poprawienie samopoczucia – zwłaszcza wtedy, gdy zmagamy się z zaparciami i problemami z trawieniem. Jak powinna wyglądać dieta oczyszczająca jelita?
Coraz popularniejszą dolegliwością jelitową jest zespół jelita drażliwego (z angielskiego Irratable Bowel Syndrome – IBS), czyli choroba polegająca na nawracających zaburzeniach pracy jelit i ich nadreaktywności, niezwiązanych ze zmianami organicznymi lub biochemicznymi w organizmie.
Do objawów zespołu jelita drażliwego należą:
Do głównych przyczyn IBS zalicza się:
Jak powinna wyglądać dieta przy jelicie drażliwym? Kluczową formą leczenia IBS jest wprowadzenie diety LOW FODMAP bazującej na eliminacji produktów o wysokim potencjale fermentującym. Do najważniejszych wytycznych należy tu rezygnacja z pszenicy na rzecz orkiszu, eliminacja laktozy oraz warzyw wzdymających, takich jak cebula, kapusta czy fasola.
Dieta odgrywa kluczową rolę w zdrowiu naszych jelit i całego organizmu – warto pamiętać o tym na co dzień, a nie tylko wtedy, gdy czujemy się przejedzeni i ociężali. Jelita lubią to, co dobre – na co dzień, nie tylko od święta.