Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Pomimo, że nie jest jednostką chorobową, insulinooporność może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Jest to złożony stan, w którym organizm nie reaguje prawidłowo na insulinę, hormon niezbędny do regulacji poziomu cukru we krwi. Zlekceważona i nieleczona insulinooporność może prowadzić do cukrzycy, która jest chorobą nieodwracalną i poważnie wpływającą na życie. Jak zatem możemy jej przeciwdziałać? Jak nasze wybory żywieniowe mogą wpływać na wrażliwość organizmu na insulinę?
Insulina to hormon niezbędny do funkcjonowania organizmu ludzkiego. Jest wytwarzany przez trzustkę i umożliwia glukozie we krwi dostanie się do komórek mięśniowych, tkanki tłuszczowej i wątroby, gdzie jest wykorzystywana do wytwarzania energii. Glukoza we krwi pochodzi z większości spożywanych pokarmów. Kiedy poziom glukozy we krwi wzrasta po posiłku, trzustka uwalnia insulinę do krwi. Insulina następnie obniża poziom glukozy w krwiobiegu, aby utrzymać ją w normalnym zakresie.
Insulinooporność zatem występuje, gdy komórki mięśniowe, tkanki tłuszczowej i wątroby nie reagują prawidłowo na insulinę i nie mogą wykorzystywać glukozy z krwi do wytwarzania energii. Aby to zrekompensować, trzustka wytwarza więcej insuliny. Z biegiem czasu poziom cukru we krwi wzrasta.
Przyczyn insulinooporności jest wiele. Uważa się, że czynniki genetyczne również mogą mieć wpływ na jej występowanie. Insulinooporność może występować w przebiegu niektórych chorób m.in. schorzeń tarczycy, nerek czy kory nadnerczy oraz w przypadku stosowania niektórych leków m.in. antykoncepcji doustnej, sterydów czy diuretyków. Dodatkowo, na występowanie insulinooporności ma wpływ:
Objawy insulinooporności nie są specyficzne i nie występują u każdego. Osoby z nieprawidłową odpowiedzią organizmu na działanie insuliny mogą czuć zmęczenie, senność po posiłkach, zwiększony apetyt lub większą ochotę na słodkie produkty, a także zwiększoną masę ciała i problemy z jej zmniejszeniem. Dodatkowo zaobserwować można podwyższone ciśnienie czy nieprawidłowy lipidogram.
Na podstawie czynników ryzyka, zaobserwowanych symptomów lub nieprawidłowych wyników badań krwi, lekarz prowadzący może zalecić diagnostykę w kierunku insulinooporności. Obliczony zostaje wskaźnik HOMA-IR, na podstawie wyników badania stężenia glukozy i insuliny na czczo we krwi. Należy również wykonać test doustnego obciążenia glukozą. Badanie obejmuje oznaczenie glukozy i insuliny na czczo, oraz tych samych parametrów po 1h i 2h po spożyciu 75g glukozy. Na podstawie wyników, lekarz może stwierdzić obecność insulinooporności i zarekomendować odpowiednie leczenie.
Leczenie czy zapobieganie insulinooporności opiera się przede wszystkim na środkach niefarmakologicznych, dotyczących zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia. Bardzo istotną kwestią jest prawidłowa masa ciała. W przypadku otyłości lub nadwagi zalecana jest redukcja. W niektórych przypadkach konieczne jest włączenie również leczenia farmakologicznego, o czym decyduje lekarz.
Podstawowe zasady diety w insulinooporności:
Insulinooporność to stan, który dotyczy miliony osób na świecie. Jest on coraz bardziej rozpowszechniony ze względu na siedzący tryb życia oraz nieprawidłową dietę. Oznacza stan, w którym tkanki organizmu są mniej wrażliwe na działanie insuliny. W konsekwencji prowadzi to do zaburzeń gospodarki węglowodanowej i wielu chorób. Dlatego tak ważne są regularne badania krwi, w celu wczesnego rozpoznania przypadłości, a także odpowiedni styl życia. Zalecane jest uregulowanie masy ciała, regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednia dieta. Opiera się ona na pełnowartościowych produktach bogatych w węglowodany złożone, błonnik, witaminy oraz składniki mineralne. Ograniczeniu ulegają natomiast produkty przetworzone, wysokotłuszczowe, słodycze oraz słodkie napoje.