Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej

Logo nanobiome

Jak sen wpływa na zdrowie ogólne i zdrowie naszych jelit?

Bardzo często nie przywiązujemy do niego zbyt dużej uwagi, a ma on kluczowe znaczenie dla  zdrowia organizmu. Sen to podstawowa funkcja, która pozwala ciału i umysłowi zregenerować się i odpocząć. A czy sen może jakoś wpływać na mikrobiotę jelitową? Tego dowiesz się z naszego najnowszego wpisu.

Co oznacza sen – czyli jak to działa?

Sen to okres odpoczynku. Organizm człowieka posiada wewnętrzny zegar biologiczny, który kontroluje kiedy ciało jest gotowe do snu. Zazwyczaj zegar ten ma cykl trwający około 24h, a regulowany jest przez wiele czynników, takich jak światło, ciemność i harmonogram snu. Niektóre osoby w naturalny sposób budzą się wcześnie, a niektórzy naturalnie kładą się późno. Rytm i synchronizacja zegara biologicznego zmniejsza się wraz z wiekiem. Neurony odpowiedzialne za sen, są tracone w ramach normalnego procesu starzenia się. Może to wpływać na utrudnione zasypianie w późniejszym wieku. Inne czynniki, takie jak mniejsza aktywność fizyczna lub mniej czasu spędzanego na świeżym powietrzu, również wpływają na rytm dobowy. W rezultacie, osoby starsze zazwyczaj śpią mniej i budzą się wcześniej.

Istnieją dwie główne fazy snu, które na ogół występują w schemacie od trzech do pięciu cykli na noc:

  • REM – faza szybkiego ruchu gałek ocznych, wtedy występuje większość snów, trwa zazwyczaj od 80 do 100 minut

  • NREM – ma trzy fazy, w tym faza najgłębszego snu, zazwyczaj trwa ok. 15 minut.

Adenozyna jest związkiem powiązanym z potrzebą snu. Kiedy organizm nie śpi, poziom adenozyny w mózgu wciąż rośnie. Rosnące poziomy sygnalizują przejście w kierunku snu. Co ciekawe, kofeina i niektóre leki mogą zakłócać ten proces poprzez blokowanie adenozyny.

Cykl światło-ciemność wpływa na wytwarzanie i uwalnianie melatoniny. Ilość hormonu we krwi zaczyna wzrastać wieczorem i osiąga szczyt wczesnym rankiem. Uważa się, że melatonina promuje sen. Podczas narażenia na większą ilość światła, np. wschodzące słońce, ciało uwalnia kortyzol. Kortyzol w naturalny sposób przygotowuje organizm do przebudzenia. Ekspozycja na jasne sztuczne światło późnym wieczorem np. telewizor, tablet czy telefon, może zakłócić ten proces i uniemożliwić mózgowi uwalnianie melatoniny, co może utrudniać zasypianie.

Problemy ze snem, czyli zaburzenia snu

Sen jest niezwykle ważny, ponieważ wpływa na wiele układów organizmu. Brak wystarczającej ilości snu lub sen niskiej jakości zwiększa ryzyko wystąpienia problemów z sercem i układem oddechowym, wpływa na metabolizm oraz zdolność myślenia i koncentracji. Zaburzenia snu i czuwania obejmują problemy z jakością, czasem i ilością snu. Często występują one wraz ze schorzeniami lub innymi stanami zdrowia psychicznego, takimi jak depresja, lęk lub zaburzenia poznawcze. Trudności ze snem są powiązane zarówno z problemami fizycznymi, jak i emocjonalnymi. Ich przyczyną może być także praca zmianowa lub jet lag, występujący przy podróżach w inne, odległe strefy czasowe. Do najczęstszych zaburzeń snu można zaliczyć:

  • Bezsenność – najpowszechniejsze zaburzenie snu, obejmuje problemy z zasypianiem lub utrzymaniem snu
  • Obturacyjny bezdech senny – polega na przerwach w oddychaniu podczas snu, powtarzające się epizody niedrożności dróg oddechowych podczas snu, powodujące chrapanie, parskanie, sapanie lub przerwy w oddychaniu
  • Narkolepsja – charakteryzuje się nieodpartą potrzebą snu lub wielokrotnego zasypiania w ciągu tego samego dnia.

 

Najczęstsze objawy zaburzeń snu to zmęczenie, spadek energii w ciągu dnia, ogólna drażliwość i problemy z koncentracją. Może to również wpłynąć na zdolność podejmowania decyzji i nastrój. Brak snu lub zbyt długi sen są powiązane z wieloma przewlekłymi problemami zdrowotnymi, takimi jak choroby serca i cukrzyca. Zaburzenia snu mogą być również sygnałem ostrzegawczym dla problemów medycznych i neurologicznych, takich jak niewydolność serca, choroba Parkinsona, ale także zaburzenia mikrobioty jelitowej.

Mikrobiota jelit a sen

Związek między snem a mikrobiotą jelit jest dwukierunkowy: nieodpowiedni sen może stwarzać złe warunki dla mikrobioty, a dysbioza może generować problemy ze snem. Badania naukowe pokazują, że prawidłowa mikroflora jelitowa jest kluczowa do utrzymania normalnej fizjologii snu. Z kolei wykazano również, że nieprawidłowe wzorce i czas trwania snu wpływają na skład, różnorodność i funkcję mikrobioty poprzez oś mózg-jelito-mikrobiota. Czynniki, które mogą być zaangażowane w działanie osi mózg-jelito-mikrobiota to układ odpornościowy, nerw błędny, układ neuroendokrynny i metabolity bakteryjne.

Dodatkowo uważa się, że niektóre rodzaje czy gatunki bakterii mogą być bezpośrednio związane z rytmem dobowym  oraz jakością snu. Niektóre gatunki z typu Bacteroidetes, Actinobacteria i Firmicutes wytwarzają kwas γ-aminomasłowy (GABA), czyli neuroprzekaźnik, który promuje sen. Wyniki badań sugerują, że różnorodność oraz bogactwo tych typów są  wiązane ze zdrowym snem.

Wstępne badania pokazują również, że interwencja ukierunkowana na mikrobiotę może być korzystna w łagodzeniu problemów ze snem. Jednak potrzebne są dalsze badania, które pozwolą jeszcze bardziej poznać tę niesamowitą i skompilowaną interakcję. Jest to jednak kolejny argument, który pokazuje, dlaczego warto dbać o swoje jelita i żyjące w nim mikroby.

Higiena snu, czyli co robić by poprawić jakość snu

By jeszcze lepiej zadbać o swój sen, a jednocześnie o mikrobiotę jelitową, warto wprowadzić do swojego życia higienę snu. Oto kilka prostych zasad:

  • Uregulowanie rytmu swojego dnia – zasypianie i budzenie się o stałych porach, unikanie drzemek w ciągu dnia lub zarwanych nocy.
  • Unikanie światła niebieskiego (np. telefon, komputer czy tablet) przynajmniej na godzinę przed zaśnięciem.
  • Aktywność fizyczna w ciągu dnia, najlepiej na świeżym powietrzu. Ograniczenie intensywnych treningów późnym wieczorem lub tuż przed zaśnięciem. Przed pójściem spać należy zadbać o relaks i wyciszenie.
  • Ograniczenie kawy, herbaty lub napojów energetycznych przed snem – mogą one negatywnie wpływać na proces zasypiania nawet do 12 godzin po spożyciu!
  • Optymalne warunki w sypialni – przed snem warto przewietrzyć pomieszczenie oraz przygasić światło. Zalecana jest także temperatura powietrza od 18 do 22°C.

Zdrowy sen – podsumowanie

Pamiętajmy, że powiązanie snu ze zdrowiem działa dwustronnie. Z jednej strony prawidłowa mikroflora jelit wspomaga nasz sen, z drugiej strony dbałość o sen ma korzystny wpływ na mikroby żyjące w naszych jelitach. Dlatego dbajmy o higienę naszego snu, bo zdrowy organizm to właściwy balans w naszym życiu.

Koszyk0
Brak produktów w koszyku!
Kontynuuj zakupy
0