Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Skóra jest naszym największym organem. Pomimo, że ich nie widać, to zamieszkała jest przez biliony mikroorganizmów, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy. Te mikroskopijne formy życia są określane właśnie jako mikrobiom skóry i są bardzo ważną częścią naszego ogólnego stanu zdrowia.
Obecnie zdecydowana większość badań ukierunkowanych na mikrobiom koncentruje się na gatunkach bakterii. Mikrobiom skóry znacznie różni się od kompozycji przewodu pokarmowego i jamy ustnej. Co więcej, mikrobiom skóry różni się znacznie w zależności od różnych jej obszarów. Actinobacteria, Firmicutes, Proteobacteria i Bacteroidetes to cztery główne typy bakterii występujące na skórze człowieka. W miejscach wilgotnych najliczniej występują bakterie z rodzaju Staphylococcus i Corynebacterium, natomiast tłustych – Cutibacterium. Suche obszary skóry wykazują największą różnorodność ze zróżnicowaną kompozycją bakteryjną.
Kolonizacja mikrobiomu skóry rozpoczyna się od urodzenia, a na jego skład znacząco wpływa sposób przyjścia na świat. Następnie na kompozycję wpływa wiele czynników, zarówno wewnętrznych (umiejscowienie na skórze, cechy indywidualne, pochodzenie etniczne, płeć i wiek) i zewnętrznych (styl życia, higiena, stosowanie kosmetyków, leków czy antybiotyków, położenie geograficzne, klimat i sezonowość).
Mikrobiota skóry spełnia wiele istotnych funkcji w organizmie człowieka. Przede wszystkim odpowiedzialna jest za obronę przed drobnoustrojami i przeciwdziałanie infekcjom. Umożliwia utrzymanie odpowiedniego, kwasowego pH skóry, co stanowi barierę ochronną przed patogenami. Pożyteczne bakterie konkurują również o miejsce i składniki odżywcze, uniemożliwiając rozwój tych szkodliwych. Podobnie do mikrobioty jelitowej, mikroorganizmy bytujące na skórze modulują działanie układu immunologicznego. Dzięki temu mogą wpływać na kontrolowanie stanu zapalnego oraz wpływać na regenerację naskórka.
Podobnie jak w przypadku mikrobioty jelitowej, na skórze również może dojść do dysbiozy. Dysbioza skóry odnosi się do braku równowagi między społecznością drobnoustrojów w danych obszarach ciała, co może prowadzić do wystąpienia lub postępu wielu chorób. Wstępne badania sugerują, że wiele chorób skóry, takich jak atopowe i łojotokowe zapalenie skóry, trądzik, łysienie plackowate, łuszczyca lub trudno gojące się rany mogą wynikać z dysbiozy. Co więcej, naukowcy badają również, w jaki sposób mikrobiom skóry wpływa na stany takie jak bielactwo, łupież, infekcje paznokci stóp czy brodawki. Warto jednak pamiętać, że nie jest do końca jasne, czy zmiany w mikrobiomie prowadzą do pojawienia się danej choroby lub czy obecne schorzenie powoduje brak równowagi w społecznościach drobnoustrojów.
Nie można jednoznacznie stwierdzić jak i czy można zmienić mikrobiom skóry, zwłaszcza w późniejszym okresie życia. Warto jednak wprowadzić w życie kilka zmian, by dbać i wspierać zdrowie swojej skóry: