Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Czy wiesz, że Twoje jelita oraz mózg ze sobą rozmawiają? Właśnie tak – istnieje pomiędzy nimi unikalne i niespotykane połączenie, które określa się jako oś jelito-mózg. To wyjątkowa sieć komunikacyjna, dzięki której oba organy wymieniają się informacjami i wpływają na siebie nawzajem.
Ten dynamiczny duet komunikuje się za pośrednictwem nerwów, hormonów i innych przekaźników, wpływając na wiele naszych zachowań – od naszego nastroju po sposób, w jaki radzimy sobie ze stresem. Badania sugerują, że komunikacja między jelitami a mózgiem może wpływać w ludzkim organizmie na:
Oś jelito-mózg odgrywa ważną rolę w utrzymaniu homeostazy, czyli ogólnej równowagi całego organizmu. Wiele czynników wpływa na sygnalizację wzdłuż tej osi, modulując funkcję zarówno jelit, jak i układu nerwowego. Badania naukowe podkreślają znaczenie mikrobiomu jako ważnego czynnika w modulowaniu sygnalizacji jelitowo-mózgowej. Komunikacja od mikrobioty jelitowej do mózgu występuje głównie poprzez produkty pochodzenia bakteryjnego: krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, wtórne kwasy żółciowe i metabolity tryptofanu. Niektóre z tych produktów oddziałują lokalnie na jelito, natomiast inne są w stanie przejść barierę jelitową, aby wejść do krążenia ogólnoustrojowego i nawet przekroczyć barierę krew-mózg. Alternatywnie, mikrobiota jelitowa może komunikować za pośrednictwem neuronów, szczególnie tych obejmujących nerw błędny.
Nerw błędny jest elementem przywspółczulnego układu nerwowego i kluczowym szlakiem komunikacji nerwowej między ośrodkowym układem nerwowym a mikrobiotą jelitową. Nerw aktywnie uczestniczy w dwukierunkowych interakcjach między mikrobiotą jelitową a mózgiem w celu utrzymania równowagi zarówno w mózgu, jak i jelicie.
Zaburzenia związane z osią jelito-mózg mogą wpływać zarówno na ośrodkowy układ nerwowy, jaki i na problemy ze strony układu pokarmowego. Mogą one obejmować m.in.:
• zespół jelita drażliwego (IBS)
• zaparcie czynnościowe lub biegunka
• zaburzenia lękowe i depresyjne
• chroniczny stres
• chroniczne zmęczenie
• otyłość
• zaburzenia neurorozwojowe np. autyzm
• choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera i Parkinsona
Zrozumienie komunikacji oraz mechanizmu zaburzeń na osi jelito-mózg może stanowić nową, potencjalną opcję leczenia tych schorzeń. Wpływ osi i różne sposoby, w jakie można na nią wpływać, pozostaje obiecującym obszarem badań, który może zaowocować przyszłymi metodami leczenia zaburzeń psychiatrycznych, chorób neurodegeneracyjnych i neurorozwojowych. Dlatego właśnie oś jelito-mózg oraz mikrobiota jelitowa to tak fascynujące tematy!