Nanobiome – polskie badanie mikrobioty jelitowej
Owoce i warzywa czy suplementy? Pytanie postawione w taki sposób często pojawia się w nagłówkach artykułów dotyczących zbilansowanej diety. Sugestia, że jedno wyklucza drugie, jest z góry błędna – większość niezbędnych składników odżywczych znajdziemy wprawdzie w żywności, jednak są takie sytuacje, kiedy musimy je suplementować. W tym poradniku omówimy kilka takich przykładów i podpowiemy, co należy jeść, aby Twój organizm funkcjonował prawidłowo.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zgodnie z definicją prawną, suplement diety to środek spożywczy będący skoncentrowanym źródłem składników mineralnych, witamin lub innych substancji odżywczych. Występuje zwykle w postaci tabletek, kapsułek, proszku lub syropu i stanowi uzupełnienie standardowej diety. Co istotne, środek ten wykazuje realny wpływ odżywczy lub fizjologiczny, dlatego też jego skład jest ograniczony wieloma czynnikami, m. in. maksymalnymi dopuszczalnymi normami dawkowania witamin i minerałów. Większość suplementów powstaje na bazie naturalnych składników pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.
We wstępie do artykułu wspomnieliśmy o tym, że owoce i warzywa oraz suplementy diety nie wykluczają się wzajemnie. Należy jednak pamiętać, że o ile te pierwsze powinny stanowić nieodłączny element codziennych posiłków, tak drugie należy stosować z umiarem i w określonych sytuacjach. Co więcej, suplementy diety – mimo powszechnie stosowanych chwytów reklamowych – nie są lekami, więc nie zapobiegają chorobom. Zgodnie z definicją omówioną w poprzednim akapicie należy je traktować tylko i wyłącznie jako środek spożywczy, nie remedium na np. ból stawów czy problemy ze skórą.
Większość składników odżywczych niezbędnych dla naszego organizmu znajdziemy w powszechnie znanych produktach żywnościowych. Głównym źródłem witamin i minerałów są owoce i warzywa. Część z nich – jak przykładowo jarmuż, aronia czy natka pietruszki – określa się jako polskie superfoods, czyli produkty o wyjątkowo korzystnym wpływie na zdrowie człowieka. Pamiętaj jednak, że dieta powinna być zbilansowana i dostarczać organizmowi różnych substancji odżywczych. Jakie warzywa i owoce są zatem źródłem konkretnych witamin? Odpowiedź znajdziesz w przygotowanej przez nas tabeli.
Witamina | Owoce | Warzywa |
A | suszone lub świeże śliwki, mango, melon | marchew, dynia, natka pietruszki, szpinak, cykoria |
B1 | awokado, banany, jabłka, morele, figi | warzywa strączkowe (biała fasola, soja, groch) |
B2 | awokado, banany | ziemniaki, warzywa strączkowe (biała fasola, soja, groch) |
B5, B6 | pomarańcze, banany, melony | ziemniaki, brokuły |
B7 | arbuzy, banany, melony, winogrona, brzoskwinie | kalafior, soja, groch, marchew, pomidory |
C | pomarańcze, cytryny, kiwi, truskawki, porzeczki | papryka czerwona, natka pietruszki, jarmuż |
E | brzoskwinie, awokado, morele, banany, jabłka | natka i korzeń pietruszki, papryka zielona, papryka czerwona, szpinak |
K | awokado, truskawki, brzoskwinie | jarmuż, szpinak, brukselka, sałata, rukola, kapusta |
Suplementacja witamin jest niezbędna w przypadku osób będących na diecie wykluczającej część produktów, a zatem utrudniającej dostarczenie organizmowi niektórych składników odżywczych. Przykładem jest weganizm i witamina B12. W jakich owocach i warzywach można ją znaleźć? Niestety w żadnych – jej źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak podroby, ryby, jaja czy nabiał. Niedobór witaminy B12 może doprowadzić do osłabienia i anemii, dlatego też osoby na diecie wegańskiej powinny ją suplementować.
Zrezygnowanie z produktów odzwierzęcych nie jest jedynym przykładem sytuacji, kiedy codzienną dietę warto uzupełnić o suplementy. Inny to regularne i częste uprawianie sportu – duży wysiłek fizyczny wiąże się z koniecznością dostarczenia organizmowi większej ilości składników odżywczych. Witamina B9 – znana również jako kwas foliowy – jest z kolei zalecana kobietom planującym dziecko. Badania potwierdzają, że spożywanie tego suplementu przed ciążą i w trakcie jej trwania ogranicza ryzyko wystąpienia niektórych wad wrodzonych płodu.
Naturalne witaminy i składniki mineralne zawarte w owocach, warzywach i innych rodzajach żywności są podstawą zdrowej, dobrze zbilansowanej diety. Jednak z różnych względów może się zdarzyć, że części z nich nie jesteśmy w stanie spożywać, co może zaburzyć prawidłowe działanie naszego organizmu. Wtedy z pomocą przychodzą suplementy diety, czyli produkty spożywcze będące skoncentrowanym źródłem składników odżywczych. Decydując się na włączenie ich do swojego jadłospisu, należy postępować rozsądnie – nieodpowiednie dawkowanie może bowiem odbić się niekorzystnie na zdrowiu. Właśnie dlatego dobrym pomysłem jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem lub dietetykiem.